ریدایرکت 301 چیست؟ راهنمای کامل و کاربردی برای سئو

شاید برای شما هم پیش آمده باشد: صفحه‌ای از سایتتان را حذف کرده‌اید یا آدرس آن را تغییر داده‌اید، اما پس از مدتی متوجه افت شدید بازدید و رتبه‌ی آن شده‌اید. در چنین موقعیتی، اگر ریدایرکت 301 را به‌درستی پیاده‌سازی نکنید، تمام زحماتی که برای سئوی آن صفحه کشیده‌اید، عملاً از بین می‌رود.

ریدایرکت 301 یکی از ابزارهای ضروری در سئو تکنیکال است که به موتورهای جستجو اعلام می‌کند آدرس یک صفحه برای همیشه به آدرس جدیدی منتقل شده است. اگر می‌خواهید ساختار سایتتان را بدون از دست رفتن ترافیک و اعتبار لینک‌ها به‌روزرسانی کنید، آشنایی با این نوع ریدایرکت برایتان حیاتی خواهد بود.

به محتوای 87 از مجموعه محتواهای سریالی آموزش سئو در ویرا خوش آمدید. در این مقاله، به زبان ساده و کاربردی توضیح می‌دهیم ریدایرکت 301 چیست، چه تأثیری بر سئو دارد، چه زمانی باید از آن استفاده کرد و چطور می‌توان آن را به‌درستی اجرا نمود.

ریدایرکت 301 چیست ؟

ریدایرکت 301 (301 Redirect) روشی است برای انتقال دائمی یک URL به آدرسی جدید. وقتی کاربری یا موتور جستجو سعی کند به آدرس قدیمی دسترسی پیدا کند، به‌صورت خودکار به آدرس جدید هدایت می‌شود، بدون اینکه متوجه تغییر شود.

عدد ۳۰۱ در واقع یک کد وضعیت HTTP است که به موتورهای جستجو اعلام می‌کند این تغییر دائمی است و باید اعتبار صفحه قبلی (شامل بک‌لینک‌ها، ترافیک و ارزش سئو) به آدرس جدید منتقل شود.

استفاده از ریدایرکت 301 زمانی ضروری می‌شود که:

• آدرس یک صفحه را تغییر داده‌اید.
• ساختار URL سایت را به‌روزرسانی کرده‌اید.
• قصد دارید چند صفحه را با هم ادغام کنید.
• دامنه سایت را عوض کرده‌اید.

اگر این ریدایرکت به‌درستی انجام نشود، هم کاربران با خطای 404 مواجه می‌شوند، هم گوگل اعتبار صفحه قبلی را از دست می‌دهد. اما اگر درست پیاده‌سازی شود، نه‌تنها رتبه از بین نمی‌رود، بلکه به حفظ ساختار سئو کمک می‌کند.

چه زمانی از آن استفاده می کنیم؟

ریدایرکت 301 زمانی کاربرد دارد که بخواهید به‌صورت دائمی مسیر یک آدرس اینترنتی را تغییر دهید، بدون آن‌که اعتبار و ارزش سئوی آن از بین برود. در واقع، هر زمان که تغییراتی در ساختار سایت یا محتوای صفحات ایجاد می‌کنید، لازم است بررسی کنید آیا نیاز به ریدایرکت 301 وجود دارد یا نه. مهم‌ترین موارد استفاده از ریدایرکت 301 عبارت‌اند از:

1 . تغییر آدرس یک صفحه (URL)

اگر URL یک صفحه را به هر دلیلی تغییر می‌دهید – مثلاً برای بهینه‌سازی سئو، کوتاه‌تر کردن آدرس یا اصلاح ساختار – باید آدرس قبلی را به آدرس جدید ریدایرکت 301 کنید تا اعتبار لینک‌ها و جایگاه گوگل از بین نرود.

2 . حذف یا ادغام صفحات

زمانی که تصمیم می‌گیرید چند صفحه را با هم ترکیب کرده یا یک صفحه را حذف کنید، بهتر است آدرس‌های حذف‌شده را به صفحه مرتبط جدید ریدایرکت کنید. این کار هم برای تجربه کاربری بهتر است و هم برای حفظ ارزش سئو.

3 . انتقال سایت به دامنه جدید

اگر دامنه سایت خود را تغییر می‌دهید، ضروری است تمام آدرس‌های دامنه قدیمی را با ریدایرکت 301 به آدرس‌های معادل در دامنه جدید منتقل کنید. در غیر این صورت، افت شدید رتبه و ترافیک در گوگل را تجربه خواهید کرد.

4 . تغییر از نسخه HTTP به HTTPS

در فرآیند نصب SSL و انتقال به نسخه امن سایت (HTTPS)، استفاده از ریدایرکت 301 برای هدایت تمام ترافیک HTTP به HTTPS ضروری است تا از ایجاد محتوای تکراری جلوگیری شود و سئو سایت آسیب نبیند.

5 . جلوگیری از محتوای تکراری (Duplicate Content)

گاهی ممکن است سایت شما از چند آدرس مختلف (مثلاً با www و بدون آن) در دسترس باشد. برای یکپارچه‌سازی نسخه اصلی و جلوگیری از ایجاد محتوای تکراری، باید نسخه‌های غیر اصلی را به نسخه نهایی ریدایرکت 301 کنید.

تفاوت ریدایرکت 301 و 302 چیست؟

اگرچه ریدایرکت 301 و 302 در ظاهر عملکرد مشابهی دارند—یعنی هر دو کاربر و موتور جستجو را از یک URL به URL دیگر هدایت می‌کنند—اما تفاوت اصلی آن‌ها در نوع «پیامی» است که به گوگل و سایر موتورهای جستجو منتقل می‌شود.

ریدایرکت 301 (دائمی – Permanent)

ریدایرکت 301 به موتورهای جستجو اعلام می‌کند که آدرس قبلی برای همیشه به آدرس جدید منتقل شده است. در این حالت، گوگل:

• آدرس جدید را جایگزین آدرس قبلی می‌کند.
• ارزش سئوی URL قبلی را به URL جدید منتقل می‌کند (تا ۹۰ تا ۹۹ درصد).
• ایندکس صفحه قبلی را حذف و آدرس جدید را ایندکس می‌کند.
• استفاده در مواقع: تغییر دائمی آدرس صفحات، انتقال دامنه، بهینه‌سازی ساختار URL

ریدایرکت 302 (موقتی – Temporary)

ریدایرکت 302 به گوگل می‌گوید این انتقال موقتی است و ممکن است آدرس اصلی در آینده دوباره فعال شود. بنابراین:

• موتور جستجو آدرس اصلی را نگه می‌دارد.
• اعتبار و قدرت صفحه معمولاً به آدرس جدید منتقل نمی‌شود.
• صفحه اصلی همچنان در ایندکس باقی می‌ماند.
• استفاده در مواقع: تست A/B صفحات، تغییر موقتی در کمپین‌ها، اصلاح موقت محتوا یا طراحی

یک مثال برای فهم بهتر ریدایرکت

فرض کنید شما صاحب یک فروشگاه آنلاین هستید و یک صفحه با آدرس زیر برای فروش لپ‌تاپ دارید:

example.com/laptop-dell-inspiron-15

مدتی بعد تصمیم می‌گیرید ساختار URLها را ساده‌تر و بهینه‌تر کنید. بنابراین آدرس جدید این صفحه را به صورت زیر تغییر می‌دهید:

example.com/dell-inspiron-15

اگر بدون هیچ اقدامی، آدرس قدیمی را حذف کنید یا رها کنید، کاربرانی که از طریق نتایج گوگل یا لینک‌های قبلی وارد سایت می‌شوند، با خطای 404 مواجه خواهند شد. این نه‌تنها تجربه کاربری را خراب می‌کند، بلکه اعتبار صفحه نزد گوگل هم از بین می‌رود.

اما اگر یک ریدایرکت 301 از آدرس قدیمی به آدرس جدید تنظیم کنید، چه اتفاقی می‌افتد؟

• کاربر به‌صورت خودکار و بی‌دردسر به آدرس جدید هدایت می‌شود.
• گوگل متوجه می‌شود که آدرس جدید، نسخه دائمی آدرس قبلی است.
• رتبه، ترافیک، و ارزش سئوی صفحه به آدرس جدید منتقل می‌شود.

به همین دلیل است که ریدایرکت 301 یک ابزار کلیدی در حفظ و انتقال اعتبار صفحات وب محسوب می‌شود.

چطور صفحه‌ای را به آدرس جدید ریدایرکت کنیم؟

برای ریدایرکت صفحه‌ای به آدرس جدید، یکی از بهترین و رایج‌ترین روش‌ها، استفاده از فایل .htaccess در هاست‌های لینوکسی است. با تنظیم درست دستورات در این فایل می‌توان ریدایرکت‌های دائمی 301 را به‌سادگی اجرا کرد. در ادامه روش‌های مختلف این کار را توضیح می‌دهیم.

• تغییرات دستی در فایل htaccess ویژه هاست لینوکس

فایل .htaccess در ریشه سایت قرار دارد و مسئول تنظیمات سرور آپاچی است. برای انجام ریدایرکت 301 به صورت دستی، کافی است کدهای زیر را داخل این فایل قرار دهید:

Redirect 301 /old-page https://www.example.com/new-page

این کد باعث می‌شود تمام درخواست‌های آدرس /old-page به آدرس جدید منتقل شود. پیش از ویرایش فایل حتماً از آن نسخه پشتیبان تهیه کنید.

• ریدایرکت یک صفحه به صفحه دیگر

برای انتقال تنها یک صفحه به صفحه‌ای دیگر، کد زیر در .htaccess کافی است:

Redirect 301 /old-page.html https://www.example.com/new-page.html

این روش برای اصلاح URLهای تغییر یافته یا حذف شده کاربردی است و اعتبار صفحه قدیمی را به صفحه جدید منتقل می‌کند.

• ریدایرکت کل صفحات یک دامنه به دامنه جدید

اگر سایت خود را به دامنه جدیدی منتقل کرده‌اید و می‌خواهید تمام صفحات به دامنه جدید هدایت شوند، می‌توانید از کد زیر استفاده کنید:

RewriteEngine On

RewriteCond %{HTTP_HOST} ^old-domain\.com [NC]

RewriteRule ^(.*)$ https://new-domain.com/$1 [L,R=301]

این کد تمامی درخواست‌ها به دامنه قبلی را با حفظ ساختار URL به دامنه جدید هدایت می‌کند.

• ریدایرکت نسخه بدون www به www

برای یکسان‌سازی آدرس سایت و جلوگیری از محتوای تکراری، بهتر است نسخه بدون www به نسخه با www ریدایرکت شود:

RewriteEngine On

RewriteCond %{HTTP_HOST} ^example\.com [NC]

RewriteRule ^(.*)$ https://www.example.com/$1 [L,R=301]

این باعث می‌شود بازدیدکنندگان و موتورهای جستجو همیشه نسخه با www سایت را ببینند.

• ریدایرکت نسخه با www به نسخه بدون www

برعکس حالت قبل، اگر نسخه بدون www را ترجیح می‌دهید، از این کد استفاده کنید:

RewriteEngine On

RewriteCond %{HTTP_HOST} ^www\.example\.com [NC]

RewriteRule ^(.*)$ https://example.com/$1 [L,R=301]

این کار هم به جلوگیری از محتوای تکراری کمک می‌کند و ساختار URL شما را یکسان نگه می‌دارد.

• ریدایرکت نسخه http به https

برای افزایش امنیت و بهبود سئو، بهتر است تمام نسخه‌های http به https ریدایرکت شوند:

RewriteEngine On

RewriteCond %{HTTPS} off

RewriteRule ^(.*)$ https://%{HTTP_HOST}/$1 [L,R=301]

با این کد، کاربران به نسخه امن سایت منتقل می‌شوند و گوگل نیز سایت شما را به عنوان سایت امن‌تر می‌شناسد.

• ریدایرکت از زیردامنه به فولدر

اگر می‌خواهید بازدیدکنندگان زیردامنه‌ای مانند blog.example.com را به فولدری مثل example.com/blog هدایت کنید، می‌توانید این کد را در فایل .htaccess زیردامنه یا دامنه اصلی قرار دهید:

RewriteEngine On

RewriteCond %{HTTP_HOST} ^blog\.example\.com$ [NC]

RewriteRule ^(.*)$ https://example.com/blog/$1 [L,R=301]

این ریدایرکت به‌صورت دائمی آدرس زیردامنه را به فولدر مرتبط منتقل می‌کند.

ریدایرکت با استفاده از وردپرس

اگر سایت شما با وردپرس ساخته شده است، خوشبختانه نیازی به ویرایش فایل‌های پیچیده یا دسترسی به سرور ندارید. با استفاده از افزونه‌های مختلف، می‌توانید به راحتی ریدایرکت 301 را مدیریت و اجرا کنید.

افزونه‌های محبوب برای ریدایرکت در وردپرس

1 . Redirection

این افزونه یکی از پرکاربردترین و رایگان‌ترین ابزارهای مدیریت ریدایرکت در وردپرس است. با رابط کاربری ساده، امکان تنظیم ریدایرکت‌های 301 و حتی مشاهده لاگ ریدایرکت‌ها را فراهم می‌کند.

2 . Yoast SEO

اگر از افزونه Yoast SEO استفاده می‌کنید، نسخه پریمیوم این افزونه قابلیت ریدایرکت حرفه‌ای را دارد که به‌سادگی می‌توانید انواع ریدایرکت‌ها را بدون نیاز به دانش فنی تنظیم کنید.

3 . Simple 301 Redirects

یک افزونه سبک و سریع که مخصوص ریدایرکت‌های ساده طراحی شده است. کافی است آدرس قدیمی و جدید را وارد کنید تا ریدایرکت به‌درستی انجام شود.

مراحل ریدایرکت با افزونه Redirection

1. افزونه Redirection را از مخزن وردپرس نصب و فعال کنید.
2. در منوی پیشخوان وردپرس به بخش «ابزارها» > «Redirection» بروید.
3. در بخش «Source URL» آدرس قدیمی صفحه و در بخش «Target URL» آدرس جدید را وارد کنید.
4. نوع ریدایرکت را 301 انتخاب کرده و روی «Add Redirect» کلیک کنید.

مزایای استفاده از افزونه ریدایرکت در وردپرس

• عدم نیاز به دانش برنامه‌نویسی یا دسترسی به هاست
• مدیریت ساده و سریع تعداد زیادی ریدایرکت
• امکان مشاهده و مدیریت ریدایرکت‌ها و خطاهای 404
• کاهش ریسک ایجاد خطا در فایل‌های سرور

اگر سایت شما وردپرسی است و به دنبال راه‌حلی سریع و ایمن برای ریدایرکت هستید، استفاده از افزونه‌ها بهترین انتخاب است. در صورت تمایل می‌توانم راهنمای تصویری نصب و تنظیم افزونه‌ها را نیز برای شما آماده کنم.

آیا استفاده از ریدایرکت 301 موجب کاهش اعتبار صفحه می‌شود؟

یکی از سوالات متداول در حوزه سئو این است که آیا ریدایرکت 301 باعث کاهش اعتبار صفحه یا از دست رفتن رتبه در نتایج جستجو می‌شود یا خیر؟ پاسخ این سوال با توجه به عملکرد موتورهای جستجو و نحوه انتقال سیگنال‌های سئو، تا حد زیادی مثبت است.

ریدایرکت 301 یک انتقال دائمی است که به موتورهای جستجو اطلاع می‌دهد آدرس یک صفحه به صورت همیشگی به آدرس جدید منتقل شده است. از نظر گوگل و سایر موتورهای جستجو، اعتبار صفحه (که شامل بک‌لینک‌ها، رتبه و تاریخچه) تا حد زیادی به آدرس جدید منتقل می‌شود.

نکات مهم درباره انتقال اعتبار با ریدایرکت 301

• انتقال بیشتر اعتبار صفحه: ریدایرکت 301 معمولاً بیش از 90 تا 99 درصد اعتبار صفحه قدیمی را به صفحه جدید منتقل می‌کند. بنابراین، این روش از لحاظ سئو بسیار بهینه‌تر از حذف صفحه بدون ریدایرکت است.
• کاهش موقت رتبه: گاهی ممکن است بعد از اجرای ریدایرکت، شاهد کاهش موقتی در رتبه صفحه باشید. این اتفاق طبیعی است و معمولاً پس از گذشت چند هفته موتورهای جستجو اعتبار کامل را به صفحه جدید منتقل می‌کنند.
• جلوگیری از ایجاد محتوای تکراری: استفاده از ریدایرکت 301 به جای داشتن چند URL برای محتوای مشابه، به جلوگیری از پنالتی شدن سایت کمک می‌کند.
• اهمیت اجرای صحیح ریدایرکت: اگر ریدایرکت به درستی انجام نشود، مثلاً ریدایرکت‌های زنجیره‌ای یا حلقه‌ای ایجاد شود، ممکن است اعتبار صفحه کاهش یابد یا کاربران و موتورهای جستجو دچار سردرگمی شوند.

اشتباهاتی که در ریدایرکت کردن صفحات انجام می‌دهیم!

ریدایرکت 301 اگر به درستی اجرا نشود، نه تنها باعث حفظ ارزش سئو نمی‌شود، بلکه می‌تواند مشکلات جدی برای سایت شما ایجاد کند. در ادامه رایج‌ترین اشتباهاتی که هنگام پیاده‌سازی ریدایرکت 301 رخ می‌دهد را مرور می‌کنیم تا بتوانید از آنها پرهیز کنید.

۱. ریدایرکت‌های زنجیره‌ای (Redirect Chains)

وقتی یک صفحه به صفحه دوم ریدایرکت شود و صفحه دوم هم به صفحه سوم، این زنجیره ادامه پیدا می‌کند. چنین حالتی سرعت بارگذاری سایت را کاهش می‌دهد و موتورهای جستجو ممکن است برخی از اعتبار صفحات اولیه را منتقل نکنند. بهترین کار این است که مستقیماً صفحه اول را به آدرس نهایی ریدایرکت کنید.

۲. ایجاد حلقه‌های ریدایرکت (Redirect Loops)

اگر صفحه‌ای به صفحه‌ای دیگر ریدایرکت شود و آن صفحه مجدداً به صفحه اول بازگردد، حلقه‌ای ایجاد می‌شود که باعث بروز خطای «صفحه به طور نامحدود ریدایرکت می‌شود» خواهد شد و کاربران و موتورهای جستجو را دچار مشکل می‌کند.

۳. ریدایرکت اشتباه به صفحات نامرتبط

انتقال کاربران به صفحاتی که ارتباط معنایی یا موضوعی با صفحه اصلی ندارند، تجربه کاربری را خراب می‌کند و موتورهای جستجو نیز ممکن است سایت را به عنوان اسپم شناسایی کنند. همیشه ریدایرکت باید به نزدیک‌ترین و مرتبط‌ترین صفحه انجام شود.

۴. عدم استفاده از ریدایرکت 301 و استفاده از ریدایرکت‌های موقت (302)

گاهی به اشتباه به جای ریدایرکت دائمی 301 از 302 استفاده می‌شود که به موتورهای جستجو اعلام می‌کند تغییر آدرس موقتی است و در نتیجه اعتبار صفحه منتقل نمی‌شود.

۵. فراموش کردن ریدایرکت نسخه‌های مختلف URL

نسخه‌های مختلف سایت مثل www و بدون www، http و https، یا URLهای با و بدون اسلش آخر باید به درستی ریدایرکت شوند تا از محتوای تکراری جلوگیری و اعتبار صفحه حفظ شود.

۶. ریدایرکت صفحات حذف شده به صفحه اصلی (Homepage)

ریدایرکت کردن تمام صفحات حذف شده به صفحه اصلی معمولاً به ضرر سئو است و باعث سردرگمی کاربران می‌شود. بهتر است برای هر صفحه حذف شده، ریدایرکت به مرتبط‌ترین صفحه یا صفحه‌ای با محتوای مشابه انجام شود.