وقتی همه کارشناسان دیجیتال مارکتینگ درباره اهمیت محتوا در بهینه‌سازی سایت صحبت می‌کنند، منظورشان هر محتوایی نیست. بلکه به محتوایی اشاره دارند که به SEO سایت کمک می‌کند و مورد نیاز کاربر باشد. از سوی دیگر با پیشرفت هوش مصنوعی سمنتیک سرچ (Semantic Search) یا جستجوی معنایی توسط گوگل شکل گرفته است که اهمیت تولید محتوای باکیفیت را بیش از پیش کرده است. در ادامه قصد داریم در مورد این الگوریتم بیشتر صحبت کنیم.
جستجوی معنایی Semantic Search چیست؟
جستجوی معنایی یکی از فناوری‌های موتور جستجوی گوگل است که برای تفسیر عبارت‌ها و کلمات به کار رفته در یک محتوای صفحه وب کاربرد دارد. مرورگرها از جستجوی معنایی برای درک هدف کاربران استفاده می‌کنند تا در نهایت صفحاتی را مطابق با نیاز آن‌ها نمایش دهند. در واقع سمانتیک سرچ ارتباط بین کلمات را به خوبی درک می‌کند و می‌داند وقتی کاربر یک عبارت را سرچ می‌کند، دقیقاً به دنبال چه عبارتی است.
هدف گوگل و سایر موتورهای جستجو از راه‌اندازی جستجوی معنایی، بهبود کیفیت نتایج جستجو و انطباق آن با نیاز کاربران است.
ارتباط سمنتیک سرچ با الگوریتم مرغ مگس خوار چیست؟
برای اینکه تولید محتوا چیست و چطور باید آن را تولید کنید، ابتدا باید الگوریتم‌های گوگل را به خوبی بشناسید. یکی از این الگوریتم‌ها مرغ مگس‌خوار است که با جستجوی معنایی ارتباط زیادی دارد. این الگوریتم با هوش مصنوعی عمل می‌کند و بر روی ارتباط معنایی محتوا با نیاز کاربران تمرکز دارد. به این صورت که با کمک هوش مصنوعی قادر است مترادف کلمات را به خوبی درک کند.
عملکرد مرغ مگس‌خوار برای نمایش دادن نتایج مورد نیاز کاربران آن‌ها را به شدت شگفت‌زده کرده است. از سوی دیگر مدیران سایت‌ها و کارشناسان سئو هم برای پروژه تولید محتوا باید برهمین مبنا عمل کنند.
جستجوی معنایی چگونه کار می‌کند؟
در الگوریتم مرغ مگس‌خوار برای سمنتیک سرچ از روش جستجوبرداری استفاده می‌کند تا محتوا را براساس ارتباط عبارت‌های جستجو شده و هدف کاربر رتبه‌بندی کند.
در سمنتیک سرچ موتور جستجو می‌تواند محتوا را براساس ارتباط کلمات با هدف کاربر رتبه‌بندی کند. به این صورت که جزئیات عبارت‌های جستجو را در فیلدهای عبارت یا بردارهای مرتبط رمز‌گذاری و سپس بردارها را با یکدیگر مقایسه می‌کند تا مشخص شود کدام یک بیشتر به هم شبیه هستند.
در semantic search یک سری از اطلاعات شامل موقعیت جغرافیایی کاربر، زمینه تاریخچه جستجوهای او و مفهوم کلمات در جستجو استفاده می‌شود. برای مثال وقتی شما در استان سمنان عبارت «بهترین دندانپزشک» را جستجو کنید، گوگل ابتدا لیست بهترین دندانپزشکان استان سمنان را برایتان نمایش می‌دهد.
همچنین اگر در گذشته عبارت «شیر حیوان» را جستجو کرده‌اید و حالا دوباره فقط کلمه «شیر» را جستجو می‌کنید، گوگل دوباره صفحات مربوط به شیر حیوان را براساس تاریخچه سرچ برایتان نمایش می‌دهد. چون الگوریتم گوگل تصور می‌کند شما فقط به دنبال محتوای شیر حیوان هستید.
در جستجوی معنایی برای تعیین معنای یک کلمه از سرنخ‌ها در مجموعه‌ای از میلیون‌ها داده استفاده می‌شود تا در نهایت گوگل تشخیص دهد چه کلمات دیگری را می‌توان با کلمه جستجو هم معنا دانست و در محتوا استفاده کرد. همچنین باید اشاره کنیم که موتورهای جستجو با کمک ابزارهای پردازش و نشانه‌گذاری‌ها قادرند نتایج جستجو را با معنی کلمات مطابقت دهند.
برای مثال وقتی «شیر شکلات» سرچ می‌شود، گوگل تفاوت آن با «شکلات شیر» را تشخیص می‌دهد و فقط صفحاتی را که به شیر شکلات مربوط می‌شوند، نمایش می‌دهد. اگرچه در اینجا کلمات فقط جابجا شده‌اند، اما گوگل تشخیص می‌دهد که ترتیب قرار گرفتن آن‌ها هم روی معنی تاثیر می‌گذارد.
اوضاع جستجوی معنایی در وب فارسی چگونه است؟
اگرچه برخی از کارشناسان سئو و وبمسترها هنوز از اینکه الگوریتم مرغ مگس‌خوار در زبان فارسی رشد زیادی نکرده است، گلایه دارند، اما نسبت به سال‌های گذشته وضعیت بهتری پیدا کرده است. با این حال گوگل بر روی بیشتر زبان‌های پرکاربرد دنیا (انگلیسی، عربی و چینی) تمرکز دارد و هنوز روی زبان‌های با کاربرد کمتر (مثل فارسی) به طور کامل تسلط پیدا نکرده است.
از سوی دیگر پایگاه‌هایی مثل ویکی‌پدیای فارسی در مقایسه با ویکی‌پدیای زبان انگلیسی محدود و کم دامنه است؛ چرا که ویکی‌پدیا منبعی برای تولید گراف‌دانش است که به درک معنایی کلمات کمک می‌کند. به همین دلیل است که در بسیاری از اوقات گوگل برای نمایش هدف کاربران از جستجوی یک عبارت دچار اشتباه می‌شود. این مشکل درست زمانی که عبارت جستجو برای گوگل ناشناس و ناشناخته‌تر باشد، پیش می‌آید و قادر به تولید گراف دانش نیست.
نقص جستجوی معنایی در وب فارسی در مقایسه با زبان انگلیسی و سایر زبان‌های رایج دنیا بیشتر است. برخی از کارشناسان سئو سایت معتقدند ضعیف تولید محتوا به زبان فارسی مانع از رشد محتوای وب در این زبان می‌شود. زیرا بسیاری از سایت‌ها تولید محتوا را فقط برای ورود کاربر و جلب توجه موتور جستجو انجام می‌دهند. در حالی‌که اگر پروژه تولیدمحتوا را صرفاً برای کاربر و رفع نیاز او اجرا کنند، موتورهای جستجو نیز درک بهتری از معنای کلمات و ارتباط بین آن‌ها پیدا می‌کنند. در نتیجه جستجوی معنایی در زبان ما هم پیشرفت چشمگیری را تجربه می‌کند.
عوامل مهم در جستجوی معنایی چیست؟
با وجود اینکه گفته می‌شود هنوز محتوای وب فارسی ضعیف است، اما گوگل تلاش‌های زیادی برای بهبود نتایج جستجو در این زبان می‌کند. به همین دلیل است که نباید فکر کنید جستجوی معنایی در زبان فارسی اهمیتی ندارد و تولید محتوا را بدون توجه به سمنتیک سرچ انجام دهید.
وقتی به الگوریتم مرغ مگس‌خوار و ارتباط معنایی بین کلمات در محتوا توجه داشته باشید، سطح جستجوی کلمات وسیع‌تر می‌شود.
از سوی دیگر وقتی الگوریتم‌های جستجوی معنایی با انواع شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) (مانند نرخ پرش یا نرخ تبدیل) ارتباط بین کلمات را درک می‌کنند، رعایت این الگوریتم در محتوا رضایت کاربران را به دنبال دارد. زیرا مجبور نیستند یک عبارت را به اشکال مختلفی سرچ کنند تا بالاخره گوگل متوجه منظور آن‌ها شود.
از جمله عوامل مهمی که در سمنتیک سرچ نقش دارند باید به موارد زیر اشاره کنیم:
سابقه جستجوی عبارت‌ها
همانطور که در بالا هم اشاره کردیم وقتی شما یک عبارت را جستجو می‌کنید، گوگل اطلاعات مربوط به آن و محتوای صفحات را ذخیره می‌کند. جستجوبرداری برای درک «عبارت‌های جستجو» در آینده کاربرد دارد. در واقع گوگل از طریق اطلاعاتی که در هر سرچ بدست می‌آورد، برای سرچ‌های بعدی از آن‌ها استفاده می‌کند.
موقعیت جغرافیایی
جالب است بدانید در semantic search عبارت‌ها شخصی‌سازی می‌شوند و صفحات نتایج جستجو برای کاربران مختلف یکسان نیست. یعنی نتایج جستجوی شما در تهران با صفحه نتایج جستجوی یک کاربر در استان کردستان یا اردبیل با هم تفاوت دارد. گوگل از طریق لوکیشن کاربران، صفحات در SERP را براساس نزدیکی به موقعیت کاربر نمایش می‌دهد. زیرا احساس می‌کند کاربران به این فروشگاه‌ها یا سایت‌ها دسترسی راحت‌تری دارند. در مثال سرچ «بهترین دندانپزشک» به این موضوع اشاره کردیم.
هدف کاربر
هدف کاربران از جستجوی عبارت‌ها ممکن است با هم تفاوت داشته باشد. کلمه «شیرآلات» می‌تواند شامل شیرآلات صنعتی و ساختمانی باشد. کاربرانی که در زمینه صنعتی کار می‌کنند و مدام کلمه «صنعتی» را جستجو کرده‌اند، برای آن‌ها صفحاتی با محتوای «شیرآلات صنعتی» نمایش داده می‌شود. اما شیرآلات ساختمانی که عبارت رایج‌تری است، برای کاربرانی که برای اولین بار آن را جستجو می‌کنند، نمایش داده می‌شود. البته زمانی که کاربر به گوگل بفهماند که به دنبال شیرآلات صنعتی است، برای دفعات بعد، گوگل شیرآلات صنعتی را برای او نمایش می‌دهد.
همچنین وقتی کاربر عبارت «خورشت بامیه» را سرچ می‌کند، گوگل از طریق جستجوی معنایی درک می‌کند که منظور او از این عبارت «طرز تهیه خورشت بامیه» است و تمامی صفحات مرتبط با این عبارت را برای او نمایش می‌دهد.
وقتی برای اولین بار یک عبارت ناشناخته توسط کاربر A سرچ می‌شود، گوگل تعدادی صفحه را برای او نمایش می‌دهد، اما کاربر A به جای اینکه 3 صفحه اول را مشاهده کند، به سراغ چهارمین صفحه می‌رود که ارتباط بیشتری با نیاز او دارد.
نرخ پرش و نرخ تبدیل
الگوریتم semantic search می‌تواند نحوه تعامل کاربران با محتوا را ذخیره کند و از این داده‌ها برای رتبه‌بندی صفحات در آینده استفاده کند. اگر یک کاربر فوراً یک صفحه را ترک کند، گوگل متوجه می‌شود در انتخاب این صفحه موفق نبوده و هیچ ارتباط معنایی بین محتوا با عبارت جستجو شده وجود ندارد. در مقابل وقتی نرخ تبدیل یک صفحه بالا رود، گوگل به درک بالایی از ارتباط معنایی بین عبارت‌ها می‌رسد.
خصوصیات کوئری (Query)
یکی دیگر از راه‌های درک معنایی عبارت‌ها و کلمات در سمنتیک سرچ، توجه گوگل به ویژگی‌های کوئری‌هاست. وقتی یک عبارت توسط کاربر با کلمات دیگری توصیف می‌شود، گوگل سر اصل مطلب می‌رود و دقیقا صفحات مورد نیاز او را نمایش می‌دهد. برای مثال عبارت وقتی عبارت «شیر خوراکی» سرچ می‌شود، گوگل می‌داند که باید شیر (لبنات) را نمایش دهد و نباید به سراغ شیر (حیوان) برود.
پس خصوصیات کوئری در داخل محتوا هم باید استفاده شود تا گوگل محتوا و معنای کلمات آن را بهتر درک کند.
دامنه‌های لینک داده شده به متن‌ها و اسناد مربوط به موضوع جستجو
یکی دیگر از راه‌های درک ارتباط معنایی بین کلمات یک محتوا، لینک سازی است. وقتی به صفحه با محتوای «شیر لبنی» از صفحات دیگری همچون «ماست خامه‌ای» یا «پنیر پیتزا» لینک دهید، گوگل حتی با وجود کلمه «شیر» به تنهایی متوجه می‌شود که این محتوا در مورد شیر خوراکی نوشته شده است و در مورد شیر حیوان نیست.
جستجوی معنایی semantic search چه اهمیتی در سئو دارد؟
اگر بخواهید صفحات سایت شما در SERP نمایش داده شوند، لازم است به گوگل در فهم بهتر محتوا کمک کنید. فرض کنید شما در مورد یک موضوع مهم و پر سرچ محتوای غنی و قدرتمند تولید کرده‌اید، اما گوگل قادر به درک معنای کلمات نیست، در این صورت این صفحه در نتایج جستجو قرار نمی‌گیرد و بازدیدکننده‌ای نخواهد داشت.
به طور کلی مزیت توجه به این الگوریتم در محتواها این مزیت‌ها را به همراه دارد:
- پاسخ دادن سریع به کاربران
- بهبود تجربه کاربری سایت
- ورود مداوم خزنده‌های گوگل به سایت
تاثیر جستجوی معنایی بر روی سئو
به طور کلی سمنتیک سرچ تاثیرات زیادی بر روی SEO سایت گذاشته است که باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- اولویت قرار دادن هدف جستجو
- تمرکز بر روی موضوع به جای کلمات کلیدی
- تبدیل محتواهای ماشینی و سئو محور به محتواهای کاربرپسند و مفید
- کمک به گوگل برای درک راحت‌تر محتوا از طریق پیاده‌سازی داده‌های ساختاریافته و نشانه‌گذاری طرحواره در سایت
- افزایش ترافیک محتواهای کاربردی و مفید به جای محتوای سئو محور
استراتژی‌های سئوی مبتنی بر جستجوی معنایی
حالا که با اهمیت semantic search آشنا شدید، لازم است برای تولید چنین محتواهایی به موارد زیر توجه داشته باشید:
برای محتواها ساختار ایجاد کنید
محتوا باید ساختاریافته باشد و حول یک بستر یکپارچه بچرخد تا دقیقا همان چیزی باشد که کاربر به آن نیاز دارد. از سوی دیگر به موتور جستجو برای فهم محتوا کمک کنید.
کنار هم قرار دادن کلمات مرتبط
برخی کلمات با کمک ویژگی‌ها شناخته می‌شوند. در غیر این صورت موتور جستجو را گمراه می‌کنید. برای مثال عبارت «شیر تازه» به گوگل کمک می‌کند که درک کند منظور شما شیر لبنی است.
استفاده از مترادف‌ها
کلمات هم معنی یک مفهوم به گوگل کمک می‌کند تا متن شما را بهتر درک کند. برای مثال در گذشته کلمه «سئو» برای گوگل قابل درک نبوده است، اما وقتی در چند قسمت متن در کنار سئو به کلمه «SEO» هم اشاره شده است، گوگل متوجه ارتباط معنایی این واژه شده است. در همین مطلب سمنتیک سرچ و semantic search در کنار کلمه جستجوی معنایی استفاده شده است تا گوگل مفهوم این مطلب را راحت‌تر درک کند.
لینک‌سازی به صفحات با موضوع مشابه
یکی از راه‌های کمک به الگوریتم جستجوی معنایی لینک‌سازی داخلی بین صفحات با محتوای مرتبط در سئو داخلی است. در بالاتر نیز به آن اشاره کردیم (مثال شیر لبنی با کمک لینک‌سازی صفحات ماست خامه‌ای و پنیر). حتی زمانی که در حال دریافت بک لینک از سایت‌های خارجی هستید، باید بین موضوع محتوای سایت میزبان با سایت خودتان توجه کنید.
برای مثال دریافت بک لینک برای فروشگاه اینترنتی کفش از سایت خبری چندان تاثیری بر روی سایت ندارد، اما در مقابل یک مجله سرگرمی که در مورد مد و پوشاک محتوا تولید می‌کند، بهترین گزینه برای دریافت بک لینک است.
خودداری از لینک‌سازی بیش از حد
اگرچه لینک‌سازی می‌تواند برای سمنتیک سرچ مفید باشد، اما زیاده‌روی در آن گوگل را سردرگم می‌کند.
تولید محتوای کاربرپسند
به جای تمرکز روی یک کلمه کلیدی که مدام آن را تکرار کنید، از کلمات هم معنی استفاده و محتوای متناسب با نیاز کاربر ایجاد کنید.
تولید محتوای ساده
از نوشتن محتواهای تخصصی که درک آن‌ها از توان کاربر و موتورهای جستجو خارج باشد، بپرهیزید و محتواهای ساده و پاسخ محور تولید کنید.
استفاده از اسکیما
نشانه‌گذاری‌های طرحواره (Schema Markup) برای کمک به گوگل جهت درک بهتر محتوا کاربرد دارند. در واقع از طریق کدهای HTML به مرورگرها کمک می‌کنید بخش‌هایی از سایت و محتوا را راحت‌تر درک کنند. پس برای کمک به الگوریتم جستجوی معنایی در صفحات سایت از اسکیما استفاده کنید.
برخی کاربردهای جستجوی معنایی
به طور کلی این الگوریتم به منظور درک بهتر خواسته‌های کاربران، اسپم کمتر و در نهایت نمایش صفحات با محتوای مرتبط ایجاد شده است. کاربرد اصلی semantic search عبارت است از:
- اصلاح خودکار املاء کلمات جستجو شده و تشخیص هدف کاربر
- ارائه نتایج دقیق برای پاسخ به سوالات کاربران
- نمایش دادن کادر سوالات مرتبط (People Also Ask) و کادر پاسخ سریع (Featured Snippets) برای پاسخگویی سریع به کاربران
- تشخیص سریع محتواهای بی‌کیفیت و اسپم
- ایجاد گراف دانش (Knowledge Graph) در صفحات جستجو از طریق درک معنایی کلمات
